[BADANIE] GfK: Nastroje konsumenckie utrzymują się na niskim poziomie

Rozpoczynająca się wiosna i nadchodzące święta Wielkanocne nie wpłynęły na poprawę nastrojów polskich konsumentów. W przyszłość wciąż patrzymy z dużą ostrożnością i nie spodziewamy się znaczących zmian – zarówno we własnych portfelach, jak i w całej gospodarce. Jednocześnie prawie połowa z nas prognozuje dalsze wzrosty cen i bezrobocia. Takie dane płyną z najnowszego Barometru Nastrojów Konsumenckich opracowanego przez firmę GfK.

Barometr Nastrojów Konsumenckich GfK, czyli syntetyczny wskaźnik ilustrujący aktualne nastroje Polaków w zakresie postaw konsumenckich, wyniósł w marcu 2023 r. -17,1 i wzrósł nieznacznie, o 0,3 p.p. w stosunku do poprzedniego miesiąca. Nastroje wciąż utrzymują się zatem na bardzo niskim poziomie – jednym z najniższych w całej historii badania.

W marcu poziom nastrojów konsumenckich w Unii Europejskiej praktycznie nie uległ zmianie: średnia unijna wynosi -20,7 wobec -20,6 w lutym 2023 r. 

Według badań GfK w marcu 2023 r. Polacy określali swoją aktualną sytuację finansową jako gorszą w porównaniu z lutym (wskaźnik -24,8 wobec -22,8 z lutego 2023 r.). Również w przyszłość spoglądali nieco bardziej krytycznie, niż jeszcze miesiąc temu (średni wskaźnik wyniósł -19,2 wobec -18,4 sprzed miesiąca). Prawie połowa badanych (47 proc.) spodziewa się, że kolejne miesiące przyniosą wzrost bezrobocia, jednak wynik ten jest niższy o prawie 3 p.p., niż w lutym 2023 r. Równocześnie już 57 proc. jest zdania, że ceny towarów i usług wciąż będą rosnąć, przy czym aż 45 proc. ankietowanych uważa, iż inflacja – wbrew zapowiedziom Rady Polityki Pieniężnej – utrzyma dwucyfrową dynamikę.

– Z danych GUS wynika, że wynagrodzenia Polaków systematycznie rosną. Niestety, równolegle jeszcze szybciej przyspiesza wzrost cen produktów i usług. Nie spodziewamy się tym samym rewolucji w trendach konsumenckich – z małym wyjątkiem, którym mogą być Święta Wielkanocne. Doświadczenia i twarde dane statystyczne z przeszłości wskazują, że bez względu na sytuację gospodarczą i powszechne obawy społeczne, staramy się możliwie mocno celebrować najważniejsze, coroczne wydarzenia. I tak najpewniej będzie również tym razem. W kontekście Świąt nie odstraszą nas ani rekordowo wysokie ceny majonezu, ani drożejące inne, popularne produkty. Możemy jednak oczekiwać, że tuż po Świętach w handlu, zwłaszcza w sektorze FMCG, znów zagości większa wstrzemięźliwość. Polacy będą musieli wyrównać świąteczną nadwyżkę w wydatkach, co może przełożyć się na czasowy detoks od zakupów i mniejsze obroty całej branży handlowej – Barbara Lewicka, senior director w GfK. 

W marcu 2023 r. dodatnie nastroje konsumenckie dotyczyły tylko jednej grupy wiekowej analizowanej przez GfK: były to osoby w wieku 23-29 lat (wskaźnik osiągnął 1,1). Na drugim biegunie znaleźli się seniorzy z wynikiem -24,1. Młodzi Polacy spodziewają się jednocześnie, że w najbliższym roku podniesie się jakość ich życia, na co wskazuje niebagatelny skok wartości wskaźnika o 21 p.p. (8,1 w marcu 2023 wobec -13,1 w lutym 2023).

W porównaniu z poprzednim miesiącem, ponownie zmniejszyła się dysproporcja w nastrojach w oparciu o poziom wykształcenia: najlepsze nastroje GfK odnotowało wśród osób z wykształceniem podstawowym (-14,4), zaś najgorsze u osób z wykształceniem wyższym (-21,5). 

Badanie zrealizowano w dniach 3-8 marca 2023 r. w ramach wielotematycznego badania omnibusowego e-Bus metodą CAWI (wspomaganych komputerowo wywiadów z respondentami z wykorzystaniem ankiety umieszczonej w internecie) na kwotowej, reprezentatywnej przedmiotowo, ogólnopolskiej próbie n=1000 osób. Struktura respondentów została dobrana z zachowaniem rozkładu wybranych parametrów społeczno-demograficznych odzwierciedlającego rozkład tych cech w populacji generalnej.

Barometr może przyjmować wartości od –100 do +100 i jest to saldo pomiędzy opiniami pozytywnymi a negatywnymi. Dodatnia wartość barometru wskazuje na to, iż w danej fali badania liczba konsumentów nastawionych optymistycznie przeważa nad liczbą konsumentów nastawionymi pesymistycznie. Wartość ujemna barometru oznacza odwrócenie tej proporcji.

Barometr jest zagregowanym wskaźnikiem sporządzanym na zlecenie Komisji Europejskiej, wyliczanym od 1985 roku. Obecnie indeks obejmuje 27 krajów. Dane dla Polski pochodzą z badania GfK współfinansowanego przez Komisję Europejską.