Miesiące maj i czerwiec 2021 roku pokazały, że poziomy odwiedzalności centrów handlowych są niższe, odpowiednio o 15 proc. i 8 proc. w porównaniu do 2019 roku i wyższe niż w tożsamych miesiącach w 2020 roku, o odpowiednio 27 proc. i 16 proc. W okresie maj – czerwiec 2021 roku obroty były zbliżone do poziomów sprzed pandemii – w maju osiągnęły 100 proc., a w czerwcu 96 proc. obrotów z czerwca 2019 roku. Obserwowana jest też wyższa konwersja niż przed pandemią.
Polski rynek centrów handlowych jest rynkiem dojrzałym. Polska osiągnęła średnio poziom nasycenia powierzchnią handlową ze współczynnikiem 328 mkw. powierzchni handlowej na 1000 mieszkańców i prognozą osiągnięcia wskaźnika 341 mkw. po zakończeniu trwających inwestycji, który jest porównywalny ze średnimi wskaźnikami dla UE. Zmienia się struktura rynku – obecnie budowane są – parki handlowe i centra wyprzedażowe. Widoczny jest też trend przebudowy i zmiany funkcjonalności obiektów handlowych pierwszej i drugiej generacji.
W okresie od stycznia do końca czerwca 2021 roku inwestorzy wydali na zakup wszystkich nieruchomości komercyjnych, takich jak obiekty handlowe, biura i magazyny o około 30 proc. mniej niż rok wcześniej. Spadek inwestycji jest rezultatem pandemii i niepewności na rynku wynikającej m.in. z wprowadzanych lockdownów oraz ustawowych rozwiązań naruszających poszanowanie i swobodę zawieranych umów najmu.
W raporcie PRCH Retail Research Forum H1 2021 Polska Rada Centrów Handlowych we współpracy z ekspertami z pięciu firm członkowskich reprezentujących BNP Paribas Real Estate Poland, Cushman & Wakefield, GfK, METRO Properties oraz Savills podsumowała pierwsze sześć miesięcy 2021 roku na rynku centrów handlowych.
Obroty na poziomach sprzed pandemii
Pomimo tego, że rok 2021 rozpoczął się lockdownem, a w marcu nastąpiło kolejne zamknięcie, które trwało 6 tygodni, rynek centrów handlowych dynamicznie nadrabia straty. Już w lutym można było zauważyć, że klienci bardzo szybko powrócili do zakupów w centrach handlowych. Obroty zbliżyły się do poziomów osiągniętych w 2019 r. i w maju osiągnęły wynik sprzed pandemii. W maju i czerwcu, czyli w okresie po 4. lockdownie wskaźniki obrotów i odwiedzalności oscylują wokół wartości osiąganych 2 lata temu. Niektóre branże, jak rozrywka i gastronomia, które z powodu lockdownów były zamknięte dłużej i nie mogły działać, nie wróciły z obrotami w pierwszej połowie 2021 roku do poziomów z 2019 roku.
„Szybki powrót klientów do zakupów stacjonarnych w centrach handlowych po kolejnych lockdownach pokazuje, jak bardzo przywiązani jesteśmy do tych obiektów. Przyspieszenie rozwoju handlu internetowego w czasie pandemii, które spowodowało, że wielu widziało przyszłość centrów handlowych w czarnych barwach, gwałtownie wyhamowało, a wyniki sprzedaży w galeriach handlowych wróciły do tych sprzed pandemii. E-commerce będzie się rozwijał, ale wiemy już dziś, że powinien być w symbiozie z handlem stacjonarnym, bo oba te kanały sprzedaży potrzebują siebie wzajemnie do dalszego rozwoju” – mówi Krzysztof Poznański, dyrektor zarządzający Polskiej Rady Centrów Handlowych.
Rosnąca odwiedzalność
„Odwiedzalność centrów handlowych , po otwarciu obiektów po ostatnim lockdownie rośnie z miesiąca na miesiąc i jest znacznie wyższa (o 27 proc. w maju) od odwiedzalności z poprzedniego, pandemicznego roku 2020. Nie osiągnęła jeszcze poziomu z rekordowego 2019 roku, ale dystans do odrobienia stale się zmniejsza, a zwiększona konwersja, czyli średnie wydatki osób odwiedzających centra handlowe, jest wyższa niż przed pandemią i łagodzi obniżoną odwiedzalność. Klienci realizują odłożone potrzeby zakupowe i wydają więcej pieniędzy podczas jednej wizyty w centrum handlowym” – podsumowuje Krzysztof Poznański, dyrektor zarządzający PRCH.
Odroczone transakcje na rynku nieruchomości komercyjnych w Polsce
Bieżący rok jest wyjątkowy. Niepewność co do czasu trwania pandemii i jej konsekwencji, spowolnienie procesów inwestycyjnych i ograniczenia spowodowane przez lockdowny wpłynęły na wolniejszy obieg światowego pieniądza. W okresie od stycznia do końca czerwca 2021 roku inwestorzy kupujący nieruchomości handlowe ograniczyli wolumen transakcji i wydali ok. 300 mln euro na zakup nieruchomości handlowych w Polsce. Jednocześnie stopy kapitalizacji obiektów handlowych wzrosły w okresie pierwszej połowy 2021 roku o 50 punktów bazowych z 4,5 proc. do poziomu 5 proc. Obecnie ocena rynku i atrakcyjności inwestycji jest zaburzona przez straty wynikające z epidemii COVID-19. Jednakże w ciągu pierwszych kilku miesięcy udało się sfinalizować transakcje rozpoczęte jeszcze przed jej wybuchem, a nowe decyzje inwestycyjne są podejmowane wolniej i ostrożniej.
Odradzający się rynek będzie cechować ostrożność i bardziej przemyślane decyzje inwestycyjne. Strategie inwestorów będą bazowały na dynamice powrotu poszczególnych branż do wyników sprzed pandemii.
Polski rynek centrów handlowych dojrzał – poziom nasycenia powierzchnią handlową w Polsce zbliżony do średniej europejskiej
Około 56 proc. podaży powierzchni handlowej zlokalizowana jest w 8 największych aglomeracjach w Polsce i na przestrzeni minionych 20 lat jej udział uległ istotnemu zmniejszeniu z 76 proc. podaży, notowanej w 2000 roku. W tym samym czasie udział zasobów powierzchni handlowej w miastach poniżej 200 tys. mieszkańców wzrósł z 14 proc. do 33 proc., zaś w grupie miejscowości z populacją poniżej 100 tys. osób udział wzrósł z 6 proc. na koniec 2000 roku do 20 proc. na koniec I połowy bieżącego roku. Średni poziom nasycenia powierzchnią handlową na poziomie 328 mkw. na 1000 mieszkańców sytuuje Polskę w średniej europejskiej.
Nowe inwestycje przede wszystkim w parki handlowe
Wzrost podaży nowoczesnej powierzchni handlowej w pierwszej połowie 2021 roku wyniósł niespełna 90 000 mkw., a powierzchnia pojedynczego nowego obiektu nie przekroczyła 15 000 mkw. Na koniec pierwszej połowy 2021 roku podaż powierzchni handlowej w Polsce osiągnęła ponad 12,55 mln mkw. Wśród formatów dominują centra handlowe, które stanowią aż 86 proc. zasobów. Parki handlowe tworzą ok. 12 proc. podaży, a najmniejszy udział mają centra wyprzedażowe czyli tzw. outlety.
W dalszym ciągu obserwujemy dynamiczny rozwój formatu parków handlowych, które stanowiły ponad 64 proc. nowej podaży i w ostatnich latach cieszą się coraz większym zainteresowaniem klientów ze względu na bliskość, kompaktowość oferty i łatwość dokonywania zakupów.