[BADANIE] UCE RESEARCH: kasjerzy są gotowi na pracę w niedziele, ale za podwójne wynagrodzenie

45% kasjerów sklepów wielkopowierzchniowych byłaby skłonna pracować w niedzielę. Jednak trochę więcej, bo 50% z grupy 100 losowo wybranych respondentów jest przeciwnego zdania, a 5% ankietowanych nie ma wyrobionej opinii w tej kwestii. Jednocześnie siedmiu na dziesięciu przepytanych byłoby w stanie pracować w niedzielę za podwójne wynagrodzenie – tak wynika z najnowszego badania UCE RESEARCH.

„Dla mnie powyższe wyniki nie są zaskoczeniem. W sondażach, z którymi się wcześniej zetknąłem, standardowo większa grupa osób wspiera ograniczenie handlu w niedziele, niż dąży do liberalizacji przepisów. Podane wielkości też nie odstają od prezentowanych wcześniej, choć w tym przypadku mamy do czynienia tylko z opiniami kasjerów” – komentuje Maciej Ptaszyński, prezes Polskiej Izby Handlu (PIH).

Opinie respondentów zależne od wynagrodzenia

Jak stwierdza dr Maria Andrzej Faliński, były wieloletni dyrektor generalny POHiD-u, te wyniki odzwierciedlają politykę wynagradzania w poszczególnych sieciach handlowych. Pracownicy, którzy otrzymują atrakcyjne płace, uważają, że nie muszą dorabiać w niedziele, zakładając, że w te dni otrzymaliby wyższą stawkę od standardowej. Zdaniem eksperta, ci kasjerzy, którzy ma na tyle dobre warunki zatrudnienia, to nie widzą potrzeby zmiany obowiązujących przepisów. Spora grupa osób chce też mieć dodatkowy dzień dla siebie lub rodziny.
„Niechęć do zniesienia ograniczeń może wynikać z obaw przed pogorszeniem warunków pracy, zwiększeniem presji ze strony pracodawców oraz potencjalnym brakiem adekwatnej rekompensaty za pracę w niedziele. Dążenie do utrzymania stabilności i przewidywalności czasu wolnego również odgrywa tutaj znaczącą rolę. Przy tym odpowiedzi przeczące niekoniecznie oznaczają brak chęci jakichkolwiek zmian. Możliwe, że kasjerzy chcą modyfikacji przepisów w mniejszym zakresie, np. w formie pewnych wyjątków lub elastyczniejszych godzin pracy w weekendy, ale bez całkowitego zniesienia ograniczeń” – mówi Marcin Lenkiewicz, wieloletni ekspert rynku retailowego z Grupy BLIX.

W opinii Ptaszyńskiego, głębsza analiza wyników badania byłaby możliwa, gdybyśmy więcej wiedzieli o funkcjonowaniu respondentów w sklepach wielkopowierzchniowych. Brakuje informacji o formie ich zatrudnienia czy godzinach pracy i ewentualnym wykonywaniu obowiązków zawodowych w systemie zmianowym. Jak przekonuje prezes PIH, te kwestie mogłyby mieć wpływ na odpowiedzi w sondażu.

Wyższa płaca zachętą

69% zapytanych kasjerów ankietowanych mogłoby pracować w każda niedzielę za podwójne wynagrodzenie byliby w stanie pracować w każdą niedzielę, tylko 26% – przecząco, a 5% respondentów nie potrafiło się określić. Według dr. Falińskiego, te wyniki potwierdzają, że kluczem do tego tematu są płace.
” Wiadomo, że wynagrodzenia w handlu nie należą do najwyższych. Na pewno pracownicy bacznie przyglądają się siatce płac i zachodzącym w niej zmianom. Podstawowym celem każdej pracy, również kasjerów, jest uzyskanie odpowiedniej pensji. Natomiast dla wielu osób wartością samą sobie jest to, że w chwili obecnej nie pracują w niedziele, z wyłączeniem tych kilku handlowych w ciągu roku” – zaznacza Maciej Ptaszyński.
Z kolei zdaniem Marcina Lenkiewicza, wyniki te wskazują na to, że kasjerzy oczekują również sprawiedliwego wynagrodzenia za pracę w mniej pożądane dni, takie właśnie jak niedziele, która wymaga poświecenia czasu wolnego. Scenariuszowi podwójnego wynagrodzenia za pracę w niedziele mogą sprzeciwić się pracodawcy ze względu na znaczny wzrost kosztów operacyjnych, co mogło zmniejszyć ich zyski. Alternatywnym rozwiązaniem może być uruchomienie dodatkowych kas samoobsługowych.
„Scenariusz wprowadzenia podwójnego wynagrodzenia za pracę w niedziele nie jest realny, ponieważ dla większości sklepów spowoduje on bardzo duże dociążenie budżetu. Płace stanowią jeden z najwyższych lub najwyższy element struktury kosztów w każdym przedsiębiorstwie. W związku z tym każde zwiększanie tego elementu może się bardzo odbić na rentowności firm. Przy tym nie wydaje się, żeby obroty, które pojawiłyby się w wyniku uwolnienia niedziel, miałyby zrekompensować wzrost kosztów” – analizuje prezes Polskiej Izby Handlu.
Podsumowując, dr Faliński zaznacza, że pracodawcy będą podzieleni ws. ewentualnego wprowadzenia podwójnego wynagrodzenia za pracę w niedziele. Ma to związek m.in. z ich pozycją rynkową i możliwościami finansowymi danej firmy. Taka zmiana nie powinna być problemem dla podmiotów mających szybkie, elastyczne przychody, a więc dla dyskontów czy sieci convenience. Z kolei hipermarkety, które tracą udziały w rynku, zechcą za wszelką cenę uniknąć zwiększenia funduszu wynagrodzeń.

Badanie zostało wykonane w połowie maja br. na terenie kraju przez UCE RESEARCH metodą CAPI (ang. Computer Assisted Personal Interview) na grupie 100 losowo wybranych respondentów.