W związku z dużym zainteresowaniem stanem prawnym i regulacjami w zakresie ESG oraz pojawiającymi się w przestrzeni publicznej informacjami nt. zobowiązań wynikających z konieczności strategicznego przygotowania wynajmujących i najemców do raportowania w ramach tematu ESG w centrach handlowych, Polska Rada Centrów Handlowych pragnie wyjaśnić kwestie, które budzą wątpliwości.
Po pierwsze należy podkreślić, że polityka klimatyczna Unii Europejskiej, a w tym zobowiązania środowiskowe w ramach ESG, dotyczy całej gospodarki w krajach członkowskich, co w przypadku sektora obiektów handlowych oznacza zarówno wynajmujących, jak i najemców. Działalność handlowa i usługowa prowadzona w obiektach handlowych jest nierozerwalnie związana z funkcjonowaniem tych obiektów, a oczekiwana efektywność energetyczna budynku, która powinna zostać osiągnięta w oparciu o zdefiniowane przez Unię Europejska parametry, jest liczona dla całego obiektu – z uwzględnieniem również powierzchni zajmowanej przez najemców. Aby doprowadzić do spełnienia celów klimatycznych stawianych przez UE, właściciele i zarządcy muszą dążyć do redukcji śladu węglowego i zużycia energii w całym obiekcie, bez względu na to czy emisje są związane z działaniem części wspólnych czy powierzchni wynajmowanej przez najemców. Do tego niezbędna jest współpraca wynajmujących i najemców.
Zmiany klimatu są realnym zagrożeniem dla naszej planety i wymagają wspólnego wysiłku, w tym szczególnej odpowiedzialności środowisk biznesowych, by powstrzymać ten proces. Dlatego właściciele nieruchomości handlowych, niezależnie od wymogów prawnych, już dziś podejmują szereg działań, których celem jest redukcja śladu węglowego i zmniejszanie wpływu obiektów na środowisko. Tym samym właściciele i zarządcy centrów handlowych apelują do najemców o współpracę i wspólne przygotowanie się do momentu, w którym osiągniecie oczekiwanych parametrów zużycia energii elektrycznej i redukcji śladu węglowego będzie wymogiem wynikającym z obowiązujących przepisów i, w przypadku jego niedopełnienia, będzie zagrożone karą.
Raportowanie w ramach ESG w pierwszej kolejności ma na celu określenie zużycia energii i śladu węglowego, a w dalszej – ich redukcję, której ramy są już wskazane na lata 2030 i 2050. Celem nadrzędnym jest ograniczenie emisji i globalnego ocieplenia. Postulaty związane z redukcją są wpisane w porządek prawny UE – odnoszą się m.in. do zeroemisyjności oraz ograniczenia zużycia energii w całej gospodarce oraz tworzenia ścieżek dekarbonizacyjnych.
Na właścicielach budynków ciążą obowiązki wynikające z przepisów prawa (Ustawa o charakterystyce energetycznej budynków z 29 sierpnia 2014 r., Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje) dotyczące m.in. sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej budynku i raportowania, czy działalność spełnia kryteria zrównoważonego rozwoju. Bez zebrania informacji o maszynach i urządzeniach zainstalowanych w całym budynku (także na powierzchniach zajmowanych przez najemców), właściciel nie jest w stanie sporządzić takiego świadectwa, a w konsekwencji nie jest także w stanie ocenić zgodności obiektu z Taksonomią UE. Jednoczenie nie zawsze ma on wiedzę dotyczącą np. mocy oświetlenia najemców w ich lokalach. Dotyczy to także ilości energii zużywanej na powierzchniach najemców, kwestii czy jest to energia zielona, czy konwencjonalna. Musi więc zebrać takie informacje od swoich partnerów. Działania zmierzające do pozyskania takich danych w żadnym razie nie są skierowane przeciwko najemcom.
PARTNER PORTALU
Właściciele i zarządcy obiektów handlowych dążą do zmniejszenia zużycia energii w swoich nieruchomościach. Odbywa się to m.in. przez wymianę źródeł światła, zmianę sposobu pracy urządzeń grzewczych i instalacji chłodniczych, a w uzasadnionych przypadkach ich wymianę na bardziej efektywne. Kluczowe nie jest tylko to, czy dane urządzenie działa, ale jaką ma efektywność. Analogią może być ogrzewanie domu jednorodzinnego piecem węglowym lub energooszczędnym systemem pomp ciepła połączonych z fotowoltaiką. Decyzja o modernizacji systemów stosowanych w obiekcie i u najemców powinna być podyktowana długoterminowymi analizami kosztów i zysków wynikających z redukcji zużycia energii.
Jednocześnie właściciele i zarządcy obiektów wywiązują się z wynikających z ustawy obowiązków dotyczących wykonywania i umieszczania w widocznym miejscu świadectw charakterystyki energetycznej. W przypadku zaniechań w tej kwestii podmioty zainteresowane mogą wystąpić do odpowiednich organów o weryfikację ich działań. Nic nam nie wiadomo, by takie wnioski się pojawiły, co świadczy o tym, że podobne przypadki nie mają miejsca lub są marginalne. PRCH do końca kwietnia skieruje do Ministerstwa Rozwoju i Technologii pismo dotyczące doprecyzowania samej ustawy, ponieważ po roku jej obowiązywania branża dostrzega potrzebę jej nowelizacji.
W ocenie Polskiej Rady Centrów Handlowych, wyzwania związane z powstrzymaniem zmian klimatycznych wymagają od całej gospodarki światowej, w tym branży obiektów handlowych głębokiej transformacji. By obiekty handlowe w Polsce skutecznie mogły się zmieniać, dążąc do zeroemisyjności i redukcji wpływu na środowisko niezbędna jest ścisła współpraca na tym polu całej branży, wynajmujących i najemców, do czego już dziś bardzo zachęcamy.
